| Hasło po polsku |
rozejść się, rozejść, rozchodzić się, rozchodzić, roztopić się, roztopić, rozstać się
|
| Wyjaśnienie/definicja, odmiany, przykłady |
CYGEJN (ZIH) v. (imp. sg. CYGEJ, pl. CYGEJT; part. perf. CYGANGA + zȧjn / hon)
|
praesens
|
sg.
|
pl.
|
|
1. p.
|
CYGEJ
|
CYGEJN
|
|
2. p.
|
CYGEJST
|
CYGEJT
|
|
3. p.
|
CYGEJT
|
CYGEJN
|
|
praeteritum
|
sg.
|
pl.
|
|
1. p.
|
CYGING
|
CYGINGJA
|
|
2. p.
|
CYGINGST
|
CYGINGT
|
|
3. p.
|
CYGING
|
CYGINGJA
|
1. rozejść (się), rozchodzić (się), zużyć wskutek chodzenia: Mȧj fis zȧjn ganc ferśtiöert, yhy mü zy cygejn. ‘Moje nogi całkiem zdrętwiały, muszę je rozchodzić.’; Ho kȧ strah, do dy noüa śü zȧjn cy eng – fylȧjht wan zy zih nö cygejn. ‘Nie bój się, że nowe buty są za ciasne – może się jeszcze rozchodzą.’; Har höt zȧj śü cyn łehjyn cyganga. ‘Rozchodził buty tak, aż się przetarły.’; Dy śü zȧjn ganc cyganga, dy djefst der nojy kiöefa. ‘Buty są całkiem zniszczone od chodzenia, musisz kupić sobie nowe.’
2. roztopić (się): Dy puter ȧn der cöker zȧjn śun ym rȧjnła cyganga. ‘Masło i cukier w rondelku już się roztopiły.’
3. (z ZIH) rozejść się, rozstać się: Yhy byt dih, ny decydjy ȧzu gyłik. Nö dam ołum, wo wer hon mytgymaht, wył yh ny, do wer yns ȧzu gywynłik cygejn! ‘Proszę cię, nie decyduj tak nagle. Po tym wszystkim, co przeszliśmy, nie chcę się tak po prostu rozstać!’; Dy koüfłoüt kunda zih ny derkuza ȧn zy cygingja zih. ‘Kupcy nie mogli się domówić i się rozeszli.’
4. (z ZIH) rozejść się (po jakiejś przestrzeni): Dy klina kacła ȧdkłüfa fum kastła ȧn zy cygingja zih yr hyt. ‘Małe kotki (kocięta) uciekły z pudła i rozeszły się po domu.’
Czasownika posiłkowego hon zawsze używa się z ZIH oraz jeśli występuje sprawca czynności (tj. w znaczeniu 1., 3. i 4.). Czasownika posiłkowego zȧjn używa się w znaczeniu zmiany stanu (tj. w znaczeniu 2.).
|