DJEFA

Hasło po polsku
potrzebować, powinien, musieć
Hasło po wilamowsku
DJEFA
Wyjaśnienie/definicja, odmiany, przykłady

DJEFA v. (imp. sg. DJEF, pl. DJEFT; part. perf. GYDIÖFT + hon)

praesens

sg.

pl.

1. p.

DJEF

DJEFA

2. p.

DJEFST

DJEFT

3. p.

DJEF

DJEFA

praeteritum

sg.

pl.

1. p.

DIÖFT

DIÖFTA

2. p.

DIÖFTST

DIÖFT

3. p.

DIÖFT

DIÖFTA

potrzebować (czasownik modalny), powinien, musieć: Har ej śun fryś, ȧ djef śun kȧ medycin ny nama. ‘On jest już zdrowy, nie potrzebuje już brać żadnych leków.’; Wen dy djefst hon brut, to djefsty gejn y dy bekjerȧj. ‘Jeśli potrzebujesz chleba, to musisz / powinieneś iść do piekarni.’; Wu dy byst ny gydiöft, diöt djefsty ny gejn. ‘Gdzie nie jesteś potrzebny, tam nie potrzeba ci / nie musisz chodzić.’

UWAGA: czasownik DJEFA zawsze łączy się z innym czasownikiem w bezokoliczniku: Yhy djef hon giełd. ‘Potrzebuję pieniędzy / potrzebuję mieć pieniądze.’ – zdanie *Yhy djef giełd. jest błędne. Użycie czasownika DJEFA bez innego czasownika możliwe jest jedynie wówczas, gdy ten czasownik pojawił się już poprzednio i z kontekstu jest jasne, o który chodzi, np.: Yhy djef’ȧ giełd gan. – Djefsty ny! ‘Powinienem im dać pieniądze. – Nie musisz!’

CIEKAWOSTKA: dawniej używano również formy trybu przypuszczającego II (coniunctivus II) czasownika DJEFA, obecnie jest ona już prawie zupełnie nieużywana: Yhy diöef yta gejn y dy śül, oder s’wył zih mer ny. ‘Powinienem / Musiałbym teraz iść do szkoły, ale nie chce mi się.’ – teraz raczej użyto by konstrukcji analitycznej: Yhy wje yta djefa gejn y dy śül, oder s’wył zih mer ny.

Audio, do odsłuchu wymowy