HJER
| Hasło po polsku |
pan, właściciel, mężczyzna zarozumiały mężczyzna
|
|---|---|
| Hasło po wilamowsku |
HJER
|
| Wyjaśnienie/definicja, odmiany, przykłady |
HJER s. m. (pl. HJEN, acc. / dat. sg. HJEN, gen. HJENS) 1. pan, właściciel: Der hund gyhüht y zem hjen ȧn’ȧ maht yr koc kȧ kjyc ny, bo s’wiöe jum ny derłiöet. ‘Pies słucha swojego pana i nie robi kotu krzywdy, bo mu nie pozwolono.’ 2. pan, mężczyzna (zwrot grzecznościowy w stosunku do mężczyzny): Wos wełter diöh dos ziöen, hjer... fercȧjt, wi hȧster? ‘Co pan chce tym powiedzieć, panie... przepraszam, jak pan się nazywa?’ 3. zarozumiały mężczyzna: Wer gingja cyzoma y dy śül, oder har ej yta ȧ zyter hjer, do’ȧ łyt zih myt mer ny kena. ‘Chodziliśmy razem do szkoły, ale teraz z niego jest taki pan, że się do mnie nie przyznaje.’ UWAGA: w języku wilamowskim wyraz HJER w funkcji grzecznościowej używany jest o wiele rzadziej niż polski wyraz pan ze względu na to, że funkcję grzecznościową pełni w nim druga osoba liczby mnogiej (2. p. pl.): Zect’üh nejder. ‘Niech pan usiądzie.’; Wos wjeter weła asa? ‘Co chciałby pan zjeść?’. W związku z tym wyraz HJER w funkcji grzecznościowej używany jest albo w sytuacjach bardzo oficjalnych lub kiedy mówiącemu zależy na szczególnym podkreśleniu szacunku wobec kogoś, albo w wypowiedziach stylizowanych na archaiczne: O łihter hjer, wos kon yh fjyr oüh tün? ‘O jaśnie panie, co mogę dla pana zrobić?’; Łiwer Hjer X, yh wje jüh weła ȧjłoda uf... ‘Szanowny Panie X, chciałbym pana zaprosić na...’. Analogicznie sytuacja wygląda z rzeczownikiem → FROÜ: nadużywanie wyrazów HJER i FROÜ uznać można za polonizm, szczególnie jeśli w bezpośrednich zwrotach do kogoś używamy z nimi trzeciej osoby liczby pojedynczej (3. p. sg.): * Por. też: dy hjerśoft ‘państwo (pan i pani)’, hjerśoftik ‘pański’. |
| Audio, do odsłuchu wymowy |
|