HYNDER

HYNDER praep. (acc., dat.)

1. (dat.) za czymś, kimś: Ny śtej hynderum Myhuł, bo wer kyna dih ny zan. ‘Nie stój za Michałem, bo cię nie widzimy.’; Mȧj oüta śtejt hynder(er) kjyh, dü konst diöt gejn śtejn hiöera uf mejh. ‘Mój samochód stoi za kościołem, możesz tam podejść na mnie zaczekać.’

2. (acc.) za coś, kogoś (kierunek): Dar, war derłjeft hyndys hejweła oüz der jyśty, wyt oüsśpejła. ‘Ten, kto dobiegnie za górkę jako pierwszy, wygra.’; Zy gejt hynder dy bejn. ‘Ona idzie za scenę.’

3. (dat.) zza: Zej kom (fu) hynderum boüm. ‘Ona wyszła zza drzewa.’; S’köma hefa gest (fu) hynder granc. ‘Przyjechało wielu gości z zagranicy.’ – w tym znaczeniu HYNDER często używa się w połączeniu z → FU.

Wyrażenie fu hynder oznacza ponadto ‘spoza’: Wo ȧmöł mejer łoüt fu hynder Wymysoü interesjyn zih myter wymysiöeryśa śpröh. ‘Coraz więcej osób spoza Wilamowic interesuje się językiem wilamowskim.’

4. (dat.) poza, oprócz: Har kon güt koha, har ej śejn ȧn gyśökt, ȧn hynder dam ej’ȧ troj. ‘On umie dobrze gotować, jest ładny i zręczny, a poza tym wierny.’; Yhy wȧ ny, op imyd hynderum Jȧśkja wje jum kyna hyłfa. ‘Nie wiem, czy ktoś poza Januszem będzie mógł mu pomóc.’

5. (dat.) za czymś lub kimś (np. kandydaturą, planem): Yhy bej hynder, war ej ȧtkȧn? ‘Jestem za, kto jest przeciw?’; Mejer wi dy hełwt wün hynder dam kandydat, ȧzu har höt dy woł gywuna. ‘Ponad połowa była za tym kandydatem, a więc on wygrał wybory.’; Yhy bej zjyr hyndyn hund. ‘Strasznie lubię psy’.

Por. też: s’hyndertȧl ‘dolna część czegoś; tyłek’.