OŁY

OŁY pron.

1. (pl.) wszyscy, wszystkie: Oły łoüt müsa asa ȧn trynkja. ‘Wszyscy ludzie muszą pić i jeść.’; Dank yr lawenda zȧjn dy oła myłma wȧg, wo zy mer frösa dy kłȧdyn! ‘Dzięki lawendzie wszystkie mole, które żarły mi ubrania, zniknęły!’; Hojer fund yh uf oła biöema y mem giöeta fejł roüpa. ‘W tym roku znalazłem na wszystkich drzewach w moim ogrodzie pełno gąsienic.’

2. (sg.) wszystko: Ołys ej śun derłydikt. ‘Wszystko jest już załatwione.’; Yh wȧ ny ołys – jok zöfuł, wi yh wȧs. ‘Nie wiem wszystkiego – tylko tyle, ile wiem.’ Wjyr wün ander łoüt, kymt’s cy ziöen, myt ołum andyśt. ‘My byliśmy innymi ludźmi, można (dosł. ‘przyjdzie’) powiedzieć, we wszystkim innymi.’

3. (sg., rzad.) wszyscy: Myt wam wje’h kuza wymysiöeryś? Yhy bej śun ȧzu ałd, do fu mem jür ej śun ołys oüsgyśtiörwa. ‘Z kim miałbym / miałabym mówić po wilamowsku? Jestem już taki stary / taka stara, że z mojego rocznika już wszyscy nie żyją.’

We współczesnym języku wilamowskim zaimek ten występuje w liczbie pojedynczej (sg.) tylko w rodzaju nijakim (n.). W liczbie mnogiej, w mianowniku (nom.) i bierniku (acc.), o ile występuje po rodzajniku lub wyrazie rodzajnikowym, najczęściej ma postać OŁA, rzadziej OŁY. Jeśli występuje samodzielnie, zawsze ma postać OŁY. W celowniku liczby mnogiej (dat. pl.) ma wyłącznie postać OŁA.