ŚPRYNGJA

Hasło po polsku
skoczyć, skakać, zapłodnić, zapładniać, zaatakować, atakować
Hasło po wilamowsku
ŚPRYNGJA
Wyjaśnienie/definicja, odmiany, przykłady

ŚPRYNGJA v. (imp. sg. ŚPRYNG, pl. ŚPRYNGT; part. perf. GYŚPRUNGA + zȧjn / hon)

praesens

sg.

pl.

1. p.

ŚPRYNG

ŚPRYNGJA

2. p.

ŚPRYNGST

ŚPRYNGT

3. p.

ŚPRYNGT

ŚPRYNGJA

praeteritum

sg.

pl.

1. p.

ŚPRUNG

ŚPRUNGA

2. p.

ŚPRUNGST

ŚPRUNGT

3. p.

ŚPRUNG

ŚPRUNGA

1. (+ zȧjn / hon) skoczyć, skakać: Ny śpryng ȧzu, bo dy mahst s’bet cynist! ‘Nie skacz tak, bo psujesz łóżko!’

2. (+ zȧjn) zapłodnić, zapładniać (o zwierzętach): Der öks ej uf dy kü gyśprunga. ‘Byk zapłodnił krowę.’

3. (+ hon) (za)atakować: Yta śpryngt’ȧ ȧzu uf mih, ȧ jyśter höt’ȧ dosnymłikjy gymaht. ‘Teraz mnie tak atakuje, a przecież on kiedyś robił to samo’.

Jeśli czasownika ŚPRYNGJA używa się w znaczeniu zmiany miejsca, np. Ejs ej ejwys bahła gyśprunga. ‘Ona przeskoczyła strumyk.’, używa się czasownika posiłkowego zȧjn. Jeśli zaś mowa o samym procesie skakania, możliwe jest użycie zarówno zȧjn, jak i hon: Dy kyndyn zȧjn / hon cwü śtunda ufer trampolin gyśprunga. ‘Dzieci skakały na trampolinie dwie godziny.’

Por. też: roüsśpryngja ‘wyskoczyć, wyskakiwać’: Yh fur frȧjd śpryng yh roüs. ‘Ja z radości wyskakuję.’ (fragment piosenki Diöt fum hejwuł)

Audio, do odsłuchu wymowy