Słownik

TOÜN v. (imp. sg. TOÜ, pl. TOÜT; part. perf. GYTOÜT + zȧjn)

(s)topnieć, roztopić się, (s)tajać (o śniegu, lodzie): Der śnej fełt ȧn’ȧ błȧjt łejgja. S’ej cy kałd cy toün. Ȧ wyt toüyn, oder ny toün. Ȧ nöhta wyt’ȧ toün, ȧ ny toüyn. ‘Śnieg pada i zostaje na ziemi (dosł. ‘zostaje leżeć’). Jest za zimno, żeby stopniał. Będzie się trzymał, ale nie topniał. A potem będzie topniał, a nie będzie się trzymał.’; S’toüt śun. ‘Przyszła już odwilż.’

TEJŚ s. m. (pl. TYŚ, dim. TYŚŁA)

stół: Y miöehja kafyśtuwa ys’s ny derłiöet, ȧ laptop ufȧ tejś cy łen. ‘W niektórych kawiarniach nie wolno kłaść laptopa na stole.’

Zob. też: → TYŚŁER

ZASUŁ s. m. (pl. ZESUŁN, dim. ZESEŁA)

1. stołek, krzesło, fotel: Nejm der ȧn zasuł, zec dih źe nejder ȧn fercył, wos ej by djyr nojys. ‘Weź sobie stołek, siadaj i opowiedz, co u ciebie nowego.’

2. grzęda dla kur: Y ȧm zasuł wan cwej hon ny oüszyca, bo zy wan zih byśtenik dźjübȧn. ‘Na jednej grzędzie nie wysiedzą dwa koguty, bo się będą ciągle dziobać.’

ŚYMUŁ s. m. (pl. ŚYMUŁN, dim. ŚYMEŁA)

stołek, taboret: Kumtźe nȧj ȧn zect’üh nejder, wer hon śun kȧ frȧjy śtiln ny, oder s’fynt zih byśtymt jynt ȧ śymuł. ‘Niech pan / pani wejdzie i usiądzie, nie mamy już wolnych krzeseł, ale na pewno znajdzie się jakiś stołek.’

Por. też: der śymuł ‘pleśń’, ‘siwy koń’ – wyraz ten jest wymawiany z krótką samogłoską, a ŚYMUŁ – z długą.

STRAH s. m. (pl. STRAHA)

strach, lęk: Der strah höt grusy oüga. ‘Strach ma wielkie oczy.’

Por. też: dos ej ȧ strah (ufer wełt) ‘okrzyk wobec przerażenia albo zniesmaczenia’ – Dos ej ȧ strah ufer wełt, wos zih yta ym centrum höt! Zyty śtepsułn ho’h nö ni ny gyzan! ‘Coś okropnego, co się dzieje w centrum! Takich korków jeszcze nigdy nie widziałem / nie widziałam!’; Wih ufȧ COVID krank wiöe, do hüst yh ȧzu, dos ej ȧ strah. ‘Jak byłem chory na COVID, to tak kaszlałem / kaszlałam, że aż strach, ȧn strah krigja ‘wystraszyć się, przerazić się’: Wi zy yns nöm krig köma areśtjyn, yhy krigt ȧn zyta strah, do’h ny kund ufśtejn. ‘Gdy nas aresztowano po wojnie, tak się przeraziłem / przeraziłam, że nie mogłem / nie mogłam wstać.’

ŚRȦKLIK adj.

straszny, okropny: Dos, wo’ȧ höt gymaht, wiöe fjy dy wür śrȧklik – yhy wył’ȧ śun mej ny zan! ‘To, co on zrobił, było naprawdę okropne – nie chcę go już więcej widzieć!’

ŚIÖEHJA v. (imp. sg. ŚIÖEH, pl. ŚIÖEHT; part. perf. GYŚIÖEHT + hon)

(prze)straszyć: Dü konst dy baba ny śiöehja! Zy ej śun ałd, s’kon zih fjyr zy śłȧht enda! ‘Nie możesz straszyć babci! Ona jest już stara, to może się dla niej źle skończyć!’; Miöehja ziöen, do’s śiöeht ufum kjyhüf, oder yhy głiöe ny y kȧn śiöehnikja. ‘Niektórzy mówią, że na cmentarzu straszy, ale ja w to nie wierzę (dosł. ‘ja nie wierzę w żadne straszydła’).’

Rzadziej używaną formą jest śiöeha ‘ts.’.

FOJERMON s. m. (pl. FOJERŁOÜT)

strażak: Fum Kiöerfretag bocȧr rezurekcyj waha bym Hjensgrop dy fojerłoüt. ‘Od Wielkiego Piątku do rezurekcji czuwają przy Grobie Pańskim strażacy.’

Por. też: dy fojerbow ‘członkini straży pożarnej’.

ŚTRÖW s. f. (pl. ŚTRÖWA)

strofa, zwrotka: Dos łidła ej zjyr łang – zyngwer jok dy jyśty ȧn dy łecty śtröw. ‘Ta piosenka jest długa – zaśpiewajmy tylko pierwszą i ostatnią zwrotkę.’

BRȦTA ZIH v. (imp. sg. BRȦT DIH, pl. BRȦT’ÜH; part. perf. ZIH GYBRȦT + hon)

(z ZIH) stroić się, wystroić: Zih ocin wymysiöeryś, dos ej fylȧjht ȧ cwencik minüta, oder zih śejn cy brȧta, dos toüyt ȧ łangy ywikkȧjt. ‘Ubrać się po wilamowsku, to jest może dwadzieścia minut, ale żeby się ładnie wystroić, to trwa całą wieczność.’

(z ZIH) szerzyć się: Dy mjerskikjy ideologyj fum fundamentalizmus brȧt zih zjyr byhend. ‘Odrzucająca ideologia fundamentalizmu szerzy się bardzo szybko.’

Zob. też: → OÜSBRȦTA

ŚMJERGÜŚNIKJAOCUG s. m. (pl. ŚMJERGÜŚNIKJAOCYG)

strój śmierguśnicki: Yhy ho ȧ śmjergüśnikjaocug fu mem ełder brüder gykrigt, har ej śun cy ołd, ym śmjergüst cy gejn. ‘Dostałem strój śmierguśnicki po starszym bracie – on jest już za stary, żeby chodzić po śmierguście.’

KŁȦD s. n. (pl. KŁȦDYN)

strój świąteczny, uroczysty: Hefa etnografa byśrȧjwa jok dy śejna hȧltagkłȧdyn ȧn zy fergasa fun gywynłikja fłȧk. ‘Wielu etnografów opisuje tylko piękne stroje odświętne i zapomina o zwykłych ubraniach.’

Por. też: ferkłȧda zih ‘przebrać się za kogo’: Uf Halloween gejn dy kyndyn ferkłȧt rym. ‘Na Halloween dzieci chodzą przebrane.’ – czasownik ten należy odróżnić od ejwercin zih ‘przebrać się, zmienić ubiór’: Yhy ho mer uf dy friöed drȧj rykla gykoüft, yhy wa mih cwe möł ejwercin. ‘Kupiłam sobie na wesele trzy sukienki, przebiorę się dwa razy.’

Zob. też: → FŁȦK, → OCIWERIK, → TRAHT

ZȦJT s. f. (pl. ZȦJTA, dim. ZȦJTŁA)

1. strona: Ufer fynfȧndresiksta zȧjt fu dam bihła śrȧjwt der oütor, do’ȧ dy doüćy śpröh ny kent. ‘Na stronie trzydziestej piątej tej książki autor pisze, że nie zna języka niemieckiego.’

2. bok: S’śtyht mih ȧzu yr zȧjt – yhy höf, do dos der błyndy diöem ny ej. ‘Tak mnie kłuje w boku – mam nadzieję, że to nie jest wyrostek robaczkowy.’; Dy fjyrek höt fjyr zȧjta. ‘Czworokąt ma cztery boki.’

Por. też: dy internetzȧjt ‘strona internetowa’, uf dy zȧjt gejn ‘iść do toalety’, uf dy kliny zȧjt gejn ‘iść do toalety w celu oddania moczu’, uf dy grusy zȧjt gejn ‘iść do toalety w celu oddania stolca’, ufer zȧjt ‘poza uwagą (dosł. ‘na stronie’), na marginesie, na boku’: Dar badȧntemat ej jünłang ufer zȧjt gybłejn. ‘Ten temat badawczy pozostawał przez lata poza uwagą [badaczy].’ – lub ‘na stronie, w ustronnym miejscu, na boku’: Ny ziöe mer, do dy höst jynt ȧ kynd ufer zȧjt! ‘Tylko nie mów, że masz gdzieś dziecko na boku!’; Ejs rüf’ȧ roüs, ȧn wi zy śun wün ufer zȧjt, höt’s’um ołys roüsgyłet. ‘Zawołała go, a gdy już byli w ustronnym miejscu, wszystko mu wyjaśniła.’

OHON (ZIH) v. (imp. sg. HO O, pl. HOT O; part. perf. OGYHOT + hon)

1. (z ZIH) stronić od kogoś / czegoś, być z dala od kogoś / czegoś: Dy introwertyśa łoüt hon zih fum fulk o. ‘Introwertycy stronią od tłumu.’; Yhy fiöe uf wakanc, zih fun łoüt ocyhon, ȧ ny bynander owi śprotkja cy łejgja ȧn ufer zun cy bröta. ‘Jadę na wakacje, żeby pobyć z dala od ludzi, a nie leżeć obok innych jak szprotki i się piec na słońcu.’

2. mieć na sobie: Fyrym hösty dy myc nö o, gük wer zȧjn łang y dyham? ‘Dlaczego jeszcze masz na sobie czapkę, chociaż już od dawna jesteśmy w domu?’; Ho dos o, ci dos ny runder. ‘Miej to na sobie, nie zdejmuj.’

Zob. też: → HON₁

STRÜŚ s. m. (pl. STRÜŚA)

struś: Zy ziöen, do dy strüśa śtekja jyr hiöet yn zand nȧj, wen zy strah hon. ‘Mówi się, że strusie chowają głowę w piasek, kiedy się boją.’

ŚISA (ZIH) v. (imp. sg. ŚIS, pl. ŚIST; part. perf. GYŚOSA + hon)

strzelić, strzelać (się): Dy gangsten hon gyśosa ȧner cym andyn. ‘Gangsterzy strzelali do siebie.’; Hösty ȧ byhs? To konsty śisa? ‘Masz strzelbę? To umiesz strzelać?’

ŚTÜ^|DANT s. m. (pl. ŚTÜD^|ANTA)

student, uczeń: Mȧj śtüdanta kuza śun ganc güt wymysiöeryś. ‘Moi uczniowie już dość dobrze mówią po wilamowsku.’; Dy śtüdanta gejn ufȧ uniwersytet śpyter owi dy śülkyndyn y dy śül. ‘Studenci idą na uniwersytet później niż uczniowie do szkoły.’

ŚTÜDJYN v. (imp. sg. ŚTÜDJY, pl. ŚTÜDJYT; part. perf. (GY)ŚTÜDJYT + hon)

1. studiować: Yh śtüdjy ufum Warśawyśa Uniwersytet. – Ȧ wos śtüdjysty? – Yh śtüdjy s’rȧht. ‘Studiuję na Uniwersytecie Warszawskim. – A co studiujesz? – Studiuję prawo.’

2. myśleć, rozmyślać, uważać, rozważać: Wos śtüdjysty, wyt zy hoüt kuma, oba ny? ‘Jak myślisz, przyjdzie dziś czy nie?’; S’hot łang gyśtüdjyt, wȧł’s höt cyrykgyziöet. ‘Długo rozmyślała, zanim dała odpowiedź.’; Yh śtüdjy, do dos ej fołyś. ‘Myślę / Uważam, że to fałsz.’; Yhy ho fu dar zah łang gyśtüdjyt ȧn dos ej mȧj mȧnan: ... ‘Długo rozważałem tę kwestię i oto moja opinia: ...’

3. (prze)studiować: Wȧł’ȧ uf dy rȧz fü, śtüdjyt’ȧ łang dy mapa. ‘Zanim wyruszył w podróż, długo studiował mapy.’

4. studiować, (z)badać wnikliwie: Der dökter śtüdjyt dy rentgenbildyn, nöhta men füs, ȧn nöhta wejder dy bildyn – nö ȧr hołwa śtund go’ȧ uf ȧn’ȧ ziöet, do’ȧ wyt mih müsa uf ȧ ekstra badȧn śykja. ‘Lekarz studiował / badał zdjęcia rentgenowskie, a potem moją nogę, a potem znów zdjęcia – po pół godzinie się poddał i powiedział, że będzie mnie musiał skierować na dodatkowe badania.’; Der ornitolog śtüdjyt dy fygln myter lornet diöhȧ ganca mügja. ‘Ornitolog bada ptaki za pomocą lornetki całe rano.’

BÜN s. m. (pl. BJYN, dim. BJYNŁA)

studnia: Nȧg dih ny cy wȧjt ejwum bün, do dy ny nȧjfełst. ‘Nie pochylaj się za bardzo nad studią, żebyś nie wpadł.’; Y Wymysoü ufum Rynk ej ȧ bün. ‘W Wilamowicach na rynku jest studnia.’; S’mȧkja ging nöm woser yn bün. ‘Dziewczyna szła po wodę do studni.’

KŁOPA v. (imp. sg. KŁOP, pl. KŁOPT; part. perf. GYKŁOPT + hon)

1. stukać, klepać: Dy ałdy froü hot nȧjgyzan cym fanster ȧn zy hot ufys gykłopt. ‘Starsza pani zajrzała do okna i zapukała na nie.’ (LM 1907)

2. trzasnąć: Wen dy bram zih cümaht, to kłopt zy inda. ‘Gdy brama się zamykała, to zawsze trzaskała.’

3. bić, pukać (o sercu): S’hac kłopt ȧn kłopt. ‘Serce bije i bije.’

4. klepać (kosę): Der hiöejer mü jum dy zȧnc ny ok kłopa, oder oü weca. ‘Kosiarz musi kosę nie tylko klepać, ale też ostrzyć.’ (HM 1930); Der kłophomer ȧn s’kłopśtekla zȧjn cy zȧnckłopa gybroüht. ‘Młotek do klepania kosy i babka są używane do klepania kosy’.

Por. też: bykłopa ‘poklepać, oklepać’, cykłopa ‘potłuc, stłuc’.

STYĆYŃ s. m. (pl. STYĆNJA)

styczeń: Ym styćyń zȧjn ym pönyśa mjerüwer wing łoüt. ‘W styczniu nad polskim wybrzeżem jest mało ludzi.’

Por. też: der jener ‘styczeń’.

TROÜG adj.

suchy: Kłoü dy weś cyzoma ȧn breng zy yn ham, bo zy ej śun byśtymt troüg. ‘Zbierz pranie i zanieś je do domu, bo na pewno jest już suche.’

ŁÜP s. f. (pl. ŁÜPA, dim. ŁÜPŁA)

suka, samica psa: Dy zejeryn fum hund hȧst łüp. ‘Samica psa to suka.’

Wyrazu tego używa się również jako wulgarnego określenia kobiety.

RYKLA s. n. (pl. RYKLA)

1. sukienka: Mama, dy baba koüft mer ȧ śejn błöw rykla myta wȧjsa śȧkla. ‘Mamo, babcia kupiła mi piękną niebieską sukienkę w białe kropki.’

2. spódniczka do stroju wilamowskiego dla dziewcząt poniżej 14 roku życia: Jyśter kunda dy junga mȧkja kȧ ehty wymysiöejer rek ny triöen, do łisa zy’ȧ nyn zyty wyła rykla, myta borta bynyt ȧn mytum bjyśtła gyzoümt. ‘Kiedyś młode dziewczyny nie mogły nosić prawdziwych wilamowskich spódnic, dlatego szyto im wełniane spódniczki, obszyte bortami i obrębione szczotką.’

3. marynarka: Cym rykla triöe yh ind ȧn krawatl undum hołc, ȧzu ys’s mejer elegant. ‘Do marynarki zawszę noszę krawat, tak jest bardziej elegancko.’

Zob. też: → RÖK

ÖWYTRYKLA s. n. (pl. ÖWYTRYKLA)

sukienka / suknia wieczorowa: Mȧj tohter koüft’er uf dy studnjüwka ȧ śejn öwytrykla. ‘Moja córka kupiła sobie na studniówkę piękną suknię wieczorową.’

ZUM s. f. (pl. ZUMA)

suma, całość, ogół: Wosfer ȧ zum zuł yh ufśrȧjwa by ojum noma ym rȧjster? ‘Jaką sumę powinienem / powinnam wpisać przy pana / pani imieniu na liście?’

GYWYSA s. n. (pl. GYWYSA)

sumienie: Har wyt hon yht ym gywysa. ‘On pewnie ma coś na sumieniu.’

SUPER adj., adv.

super: S’ej super! ‘To jest super!’; S’wiöe ȧ super ȧtmosfer. ‘Była super atmosfera.’

Por. też: superowik ‘super, świetny, superowy’: Wen wer yns ȧzu śejn ocin wymysiöeryś, to zȧjwer fjy dy wür superowik. ‘Gdy się tak ładnie ubierzemy po wilamowsku, to jesteśmy naprawdę super.’; der supermon ‘superman’.

SUPERMIÖEK s. m. (pl. SUPERMIÖEKJA, dim. SUPERMIÖEKŁA)

supermarket: Yhy ho łiwer y ȧm klina gyweł ȧjcykiöefa owi y ȧm grusa supermiöek. ‘Wolę robić zakupy w małym sklepie niż w wielkim supermarkecie.’

ŚWJYN v. (imp. sg. ŚWJY, pl. ŚWJYT; part. perf. GYŚWJYT + hon)

swędzić: S’śwjyt mih dy faś. ‘Swędzi mnie pięta.’

Zob. też: → ŚMJYN

ŚMJYN v. (imp. sg. ŚMJY, pl. ŚMJYT; part. perf. GYŚMÜT + hon)

swędzić, świerzbić: Ojej, hoüt śmjyt mih dy hand, wa’h giełd krigja. ‘Ojej, dziś swędzi mnie ręka, będę miała pieniądze.’

Zob. też: → ŚWJYN

SWETER s. m. (pl. SWETYN, dim. SWETELA)

sweter: Mȧj baba höt fjyr oły wnüka śejny swetyn gyśtrykt. ‘Moja babcia zrobiła na drutach swetry dla wszystkich wnuków.’

CȦJGNIS s. n. (pl. CȦJGNISA, dim. CȦJGNISŁA)

świadectwo (dokument potwierdzający ukończenie szkoły, szkolenia czy kursu): Har hot dy besta nöta ufum cȧjgnis yr ganca klas. ‘Miał najlepsze oceny na świadectwie w całej klasie.’

WEŁT s. f. (pl. WEŁTA, dim. WEŁTŁA)

świat: Śunwer dy wełt, zu wi zy ej, bo kȧ ander wawer ny hon. ‘Dbajmy o świat, taki jaki jest, bo innego mieć nie będziemy.’

ŁIHT₂ s. n. (pl. ŁIHTA, dim. ŁIHTŁA)

światło: Diöt wiöe kȧ łiht ny, s’wiöe ganc fynster. ‘Tam nie było żadnego światła, było całkiem ciemno.’

ŚȦJN s. m. (pl. ŚEN)

1. światło, blask: S’mügjys höt mih der śȧjn ny nok ufgywekt, ok giöe gybłent. ‘Rano światło nie tylko mnie obudziło, ale wręcz oślepiło.’

2. złudzenie, pozór: Mehtings, do har dos wiöe, oder fylȧjht wiöe dos ȧ zyter śȧjn. ‘Myślę, że to był on, ale może to było tylko takie złudzenie.’

Por. też: der möndaśȧjn ‘światło księżyca’, der zunaśȧjn ‘światło słońca’.

ŁIHT₁ s. n. (pl. ŁIHTYN, dim. ŁIHTŁA)

1. świeca: Yr kjyh hota zy dos möł fjy dy wür hefa łihtyn! ‘W kościele było tym razem rzeczywiście wiele świec!’

2. prąd: Dy ȧjsomer ȧn der woserkoher cin hefa łiht. ‘Lodówka i czajnik pobierają dużo prądu.’

ŁOÜHTA v. (imp. sg. ŁOÜHT, pl. ŁOÜHT; part. perf. GYŁIÖEHT + hon)

1. świecić (czymś): Dy kyndyn bawjȧta zih ȧn zy łiöehta myter bȧteryj. ‘Dzieci bawiły się i świeciły latarką.’; Jyśter łiöehta zy y Wymysoü mytum kin, ȧ kȧ hyt wiöe ny ferbrant. ‘Dawniej świecono w Wilamowicach łuczywem, a żaden dom się nie spalił.

2. świecić: Di lamp ej cy śwah, zy łiöeht bałd nist ny. ‘Ta lampa jest za słaba, prawie nie świeci.’

ŚȦJNN v. (imp. sg. ŚȦJN, pl. ŚȦJNT; part. perf. GYŚEJN / GYŚENN + hon)

świecić: Bej fruw, do dy zun śȧjnt, bo mün wyt’s zih śun weła ȧjmaha. ‘Ciesz się, że świeci słońce, bo jutro będzie już pochmurno.’

Por. też: → ŚENN

ŁIHTŁA s. n. (pl. ŁIHTŁA)

świeczka, znicz: Yhy kund’um ny gejn ufs bygrytnys, to wa’h’um gükja ȧ łihtła ufum grop ocynda. ‘Nie mogłem / mogłam pójść na jego pogrzeb, to zapalę mu chociaż znicz na grobie.’

ŚWJYRK s. m. (pl. ŚWJYRKJA)

świerk: Wjyr zocta ym giöeta łoüter śwjyrkja, yta hower ȧ ganca puś. ‘Zasadziliśmy w ogrodzie same świerki, teraz mamy prawdziwy las.’

Por. też: der łunboüm ‘świerk’.

HȦLTAG s. m. (pl. HȦLTAG, dat. pl. HȦLTAGA)

święto: Der Athȧltag ej ȧ cwyśałendyśer hȧltag, wo’ȧ ej gyfȧjyt y Pöłn fum toüzyt noünhundyt funfcikjer jür oüz łandhȧltag. ‘Święto Pracy to święto międzynarodowe, które jest obchodzone w Polsce od 1950 roku jako święto państwowe.’

ŁANDHȦLTAG s. m. (pl. ŁANDHȦLTAG, dat. pl. ŁANDHȦLTAGA)

święto państwowe: Der ȧlfty listopad dos ej der pönyśy łandhȧltag. ‘Jedenasty listopada to polskie święto państwowe.’

DRȦJ KYNG s. pl. tant.

święto Trzech Króli (Objawienie Pańskie, 6 stycznia): Fu Wȧjnaht bocy Drȧj Kyng gejt mȧ ym koland. ‘Od Bożego Narodzenia do Trzech Króli chodzi się po kolędzie (kolęduje się).’

HȦLIK adj.

święty: Dos ej fjyr mejh dy tojyśty, dy hȧliksty zah ufer wełt. ‘To dla mnie najdroższa, najświętsza rzecz na świecie.’

Z niektórymi świętymi używa się przymiotnika zȧj ‘święty’, np. zȧj Moc ‘św. Maciej’, zȧj Pejter ‘św. Piotr’, zȧj Myhuł ‘św. Michał’.

HȦLIKJY s. m., f. (adj. w funkcji s.)

święty, święta: Batwer cyn oła hȧlikja! ‘Módlmy się do wszystkich świętych!’

FRYŚ adj., adv.

1. świeży: Kiöeft fryśy kłejzła! ‘Kupujcie świeże kluski!’; Fryś gybaka brut śmekt ym besta. ‘Świeżo upieczony chleb smakuje najlepiej.’

2. zdrowy: Yhy wynć der ołys gütys: błȧj inda fryś ȧn łöstik! ‘Życzę ci wszystkiego najlepszego: bądź zawsze zdrów i wesół!’; Göt zȧj dank ej s’Olüś śun fryś ȧn s’mü kȧ priöeśkja mej ny nama. ‘Dzięki Bogu Aleksandra jest już zdrowa i nie musi brać żadnych leków.’

3. wypoczęty: Mah der ȧ poüz ȧn wysty zȧjn wejder fryś. ‘Zrób sobie przerwę i znów będziesz wypoczęty.’

ŚWȦJN s. n. (pl. ŚWEN, dim. ŚWȦJNŁA)

świnia: S’śwȧjn fryst ołys uf, ȧ s’fad kłoüt mejer oüs. ‘Świnia wszystko zjada, a koń jest bardziej wybredny.’

MJERŚWȦJNŁA s. n. (pl. MJERŚWȦJNŁA)

świnka morska: Dy mjerśwȧjnła dos zȧjn zjyr miły ȧn łoütyśy hoüzfihjyn. ‘Świnki morskie to bardzo miłe i towarzyskie zwierzęta domowe.’

HAMŁIK adj., adv.

1. swojski, domowy (o atmosferze): Uf dy Ustyn wynćwer jüh, do dar hȧltag zo ojer haca myt łöst ȧn höfnan oüswejwułn, ȧn dy wȧjła, wu der cübrengt myter familyj zuła hamłik ȧn wiöem zȧjn. ‘Na Wielkanoc życzymy wam, żeby to święto wypełniło wasze serca radością i nadzieją, a chwile, które spędzacie z rodziną, niech będą swojskie i ciepłe.’

2. wesoły, szczęśliwy (o świętach): Hamłikjy Wȧjnahta! ‘Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!’